Các loại bánh cúng chay truyền thống

Việc dùng bánh chay để cúng lễ cũng mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp. Loại bánh này thể hiện cho văn hóa lúa nước của người Việt. Cả hai thứ bánh đều được làm từ bột gạo nếp thơm, thành quả lao động vất vả mới có được để dâng lên ông bà, tổ tiên. Hãy cùng Blog Số Đề tìm hiểu về các loại bánh cúng chay truyền thống.

Các loại bánh chay người Việt dùng để cúng

Bánh trôi nước chay nhân đậu xanh

Bánh trôi nước thường có mặt trong dịp Tết Hàn thực (Mùng 3 tháng 3 âm lịch). Ở Việt Nam, món bánh này mang ý nghĩa sum họp nên cũng được làm vào ngày Tết Trung Thu. Vị dẻo thơm của nếp, vị bùi ngọt của đậu xanh và đường phên (đường mật mía) làm mê mẩn không biết bao nhiêu người.

Bánh trôi nước được làm từ những nguyên liệu cơ bản như bột nếp khô, bột gạo, đậu xanh, gừng, lạc rang, đường trắng, đường phên (đường mía thô), dừa bào sợi, nước cốt dừa.

Bánh bao chay thanh long

Thanh long là nguyên liệu để làm nhiều loại bánh. Bánh bao chay thanh long là một trong những thành phẩm sáng tạo từ bàn tay khéo léo của các bà nội trợ. Thanh long ruột đỏ là sự lựa chọn ưu tiên của nhiều người khi làm bánh này. Màu cam bắt mắt của bánh khi chín dễ dàng thu hút giúp mâm cúng thêm đẹp.

Bánh bao chay sữa bí đỏ

Bánh bao chay sữa bí đỏ có màu vàng đẹp mắt, vị ngọt mà không ngán. Bí đỏ được chọn để làm bánh nên là loại bí không quá non, cũng không quá già, có thịt quả đầy ắp, màu đỏ vàng, dẻo bùi. Loại bánh này cũng được các bà nội trợ ưa chuộng để làm trong các ngày trai giới.

Bánh bao chay khoai tím nước cốt dừa

Loại bánh này có thể được làm bằng củ khoai bánh tím hoặc củ khoai mỡ, miễn là bánh có màu tím đẹp. Sữa và nước cốt dừa làm bánh mềm, béo ngậy, đúng khẩu vị của người hảo ngọt.

Bánh chay ngũ sắc

Bánh chay ngũ sắc đặc biệt ở chỗ có màu sắc từ nguyên liệu tự nhiên (vàng, xanh, tím, đỏ, trắng). Bánh đẹp nhưng hương vị ngọt, bùi còn làm nhiều người thích thú.

Mâm lễ cúng chay của người Việt

Vào những ngày lễ, kỷ niệm quan trọng của đời người như Siêu độ gia tiên, rằm và mùng 1, mừng Thọ, sinh nhật, đầy tháng... mâm cỗ chay lễ gia tiên và tiệc chay cho thân quyến không chỉ giúp mọi ước nguyện được linh nghiệm mà còn gieo duyên cho những người thân yêu ăn chay tránh sát sinh, lợi lạc cho sức khỏe, tăng trưởng phúc đức. Việc cúng chay, tiệc chay trong những ngày quan trọng của đời người là cầu nối giữa đạo và đời, giữa hạnh nguyện giải thoát và ước nguyện xây dựng 1 xã hội tốt đẹp của chư Tăng và Phật tử tại gia.

Số lượng bánh trôi, bánh chay “chuẩn” nhất trong mâm cúng là 5 hoặc 3 bát bánh trôi, 3 hoặc 5 bát bánh chay. Ngoài ra, theo phong tục lễ cúng từ trước đến nay của người Việt đều không thể thiếu nén hương, hoa tươi và trầu cau để trên bàn thờ. Do vậy, vào ngày Tết Hàn thực, mâm cúng cũng sẽ không thể thiếu những thứ này.

Ngoài những lễ vật trên, các gia đình có thể mua một đĩa hoa quả tươi với khoảng 5 loại quả. Tùy từng mùa, gia chủ chọn 5 quả có màu sắc khác nhau như màu xanh, đỏ, vàng, tím… để đại diện cho ngũ hành, dâng cúng tổ tiên thể hiện lòng hiếu thảo và ước mong những điều tốt lành.

Bài cúng chay

Con lạy chín phương Trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy hoàng thiên hậu thổ, chư vị tôn thần. Con kính lạy ngài bản cảnh thành hoàng, ngài bản xứ thổ địa, ngài bản gia táo quân cùng chư vị tôn thần.

Con kính lạy cao tằng tổ khảo, cao tằng tổ tỷ, thúc bá, đệ huynh, cô di, tỷ muội họ nội họ ngoại.

Tín chủ chúng con là… ngụ tại…

Hôm nay là ngày… (đọc ngày theo âm lịch) gặp tiết Hàn thực, tín chủ chúng con cảm nghĩ thâm ân trời đất, chư vị tôn thần, nhớ đức cù lao tiên tổ, thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, đốt nén tâm hương, dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài bản cảnh thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh thổ địa, ngài bản gia táo quân, ngũ phương, long mạch, tài thần giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ tổ khảo, tổ tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ… (họ của gia chủ) cúi xin thương xót cho con cháu giáng về chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời các vị vong linh các vị tiền chủ, hậu chủ ngụ trong nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai âm hưởng, phù hộ cho toàn gia chúng con luôn luôn mạnh khỏe, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hòa thuận.

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).

Kết luận

Vào những ngày giỗ kỵ tổ tiên, ông bà hay bố mẹ, người thân của mình nên sử dụng các loại bánh cúng chay. Tụng kinh niệm Phật hồi hướng công đức cho vong linh, cầu xin vong linh sớm siêu sanh, giải thoát, giác ngộ. Nên tiết giảm các hình thức ăn nhậu say sưa và tuyệt đối đừng sát hại sinh vật. Đừng nên lợi dụng ngày chết của ông bà, cha mẹ, mà giết hại sinh vật làm đám tiệc linh đình để trả ơn nghĩa thế gian. Nếu sơ ý, vừa tội nghiệp cho ông bà, vừa kết thêm nghiệp chướng cho chính mình. Nhân quả này không dễ gì có thể trả được.

Tags liên quan: